Van schooldroom naar droomschool: 5 tips van architecten

Groene, open nieuwbouw in Lier

Elisabeth van M10 architecten ontwierp een nieuwbouw voor het Atheneum in Lier op de campus Zimmer. Het werd een groot en open gebouw waar twee entiteiten (CLB en school) apart functioneren in hetzelfde gebouw. Een verbindingsweg met de oude gebouwen zorgt ervoor dat de lift die in het nieuwe gebouw omwille van toegankelijkheid werd geïnstalleerd, ook voor de oude gebouwen kan gebruikt worden.

Grensverleggende verbouwing in Beringen

Ook in een bestaand gebouw met een beperkt budget, kan je geweldige innovatieve dingen realiseren. Kristof van Loy van AREAL Architecten verbouwde De A-MAZE school in Beringen.

De belangrijkste vraag was hoe het architectenteam het bestaande gebouw met een toch wel rigide structuur, terug tot leven konden brengen. De opdrachtgever had met enkele duidelijke schetsen al haar visie overgebracht: ze wilde een voortrekkersrol op het vlak van innovatief onderwijs innemen door af te stappen van een klassieke klassenstructuur en in te zetten op vernieuwende en flexibele leeromgevingen.

AREAL Architecten hielp hen om nog verder uit het bestaande kader te denken dankzij een open trappenhal/tribune als nieuw kloppend hart én alternatieve leeromgeving. Op de eerste verdieping werd een open leerplein met treinbanken en tribunes gerealiseerd. Aparte instructieruimtes kregen een plek aan de zijkant van het gebouw. Daarnaast werden ook sommige ruimtes enkel opgefrist om het budget onder controle te houden.

Aandachtspunten voor jouw toekomstig (ver)bouwproces

Beide architecten benadrukken het belang van een goede voorbereiding, een duidelijke visie en veel overleg. Enkele aandachtspunten en valkuilen waar je als school op moet letten.

1. Focus op een duidelijke en doordachte onderwijsvisie

Zorg voor een duidelijke projectomschrijving en -definitie: dit is de leidraad voor het ontwerpteam van architecten. Onderzoek de wensen van het personeel. Zoek hierin de hoofdlijnen die passen in jullie visie, maar bedenk ook dat elke vierkante meter geld kost: benut deze dan ook.

Laat je daarna bijstaan door de architect om jouw visie te vertalen in het juiste gebouw en wees niet bang om te vertrouwen op hun expertise.

2. Probeer als directie betrokken te blijven bij de ontwerp en bouwfase

Zorg dat iemand uit het schoolteam deel uitmaakt van het bouwbestuur om het bouwproces mee op te volgen. Zo is het belangrijk dat iemand van de school aanwezig is op de werfvergadering. Hij of zij is op de hoogte van de huidige en toekomstige werking van de school en is het eerste aanspreekpunt voor de architect.

Tijdens het bouwproces zullen er voortdurend vragen zijn van hoe de school dingen ziet of wenst. Die persoon helpt het bouwteam keuzes te maken en geeft ook feedback aan het schoolbestuur over hoe de werken gaan. Wees dus als school betrokken tijdens het bouwproces.

3. Stel los meubilair af op het geheel

Je school is niet af bij oplevering. Maak van de inrichting een vertaling van de schoolfilosofie: kiezen voor een flexibel inrichting is kiezen voor de toekomst.

Architecten realiseren een gebouw en verdwijnen daarna uit het beeld, maar het bouwproces loopt verder. Betrek interieurontwerpers op tijd bij het proces. De inrichting moet verder voldoen aan de vooropgestelde visie. Breek uit het enge klaslokaal, zodat dit motiverend werkt voor het leerproces.

Beide architectenteams werkten samen met Dox voor de inrichting van beide scholen. Zo koos de school in Lier voor deze moedertafel voor de directie, kon je in de gangen van het CLB deze multifunctionele meubels terugvinden en werden de klassen ingericht met enkele klassiekers.

In Beringen kreeg de trappenhal vorm met een poefeneiland , werd er op de eerste verdieping gekozen voor deze tafels en vallen ook de grote, rode meubels op.

4. Houd niet zomaar vast aan bestaande principes

Mis geen kansen voor de toekomst onder het motto: “het werkt nu zo, dus we gaan dat in de toekomst ook zo doen”. Denk na: hoe doen we het nu en hoe kan het beter voor de toekomst? En laat dit dan ook toe.

5. Overweeg ook na ingebruikname verdere beslissingen

Toets iedere beslissing na de bouw aan de visie die vooropgesteld werd. Denk na over hoe je onderwijs wilt brengen en waar je naartoe brengt. Durf baanbrekend denken en doen, verleg grenzen. En laat je hierin begeleiden door je architect.